Muzeum Diecezjalne we Włocławku to prywatna instytucja kultury, która posiada w swoich zbiorach niezwykle cenny zbiór sztuki sakralnej z różnych epok. To wyjątkowe miejsce zostało założone w 1995 roku z intencją ochrony i promowania dziedzictwa kulturowego diecezji włocławskiej.
W muzeum można odkryć liczne dzieła, które odzwierciedlają bogactwo historii i tradycji religijnych regionu, tworząc niepowtarzalną atmosferę sprzyjającą duchowej refleksji.
Lokalizacja
Muzeum Diecezjalne zlokalizowane jest w historycznym budynku byłego kolegium wikariuszy katedralnych. Jego adres to plac Mikołaja Kopernika 3, we Włocławku.
Historia
„Pierwsze Muzeum Diecezjalne zostało założone w 1870 roku w budynku Seminarium Duchownego. Było to pionierskie przedsięwzięcie w Polsce, które miało miejsce na terenach pod zaborami rosyjskimi.
Na samym początku zbiory muzealne gromadzili – Zenon oraz Stanisław Chodyński. Później dołączyli do nich Stanisław Kazimierz Zdzitowiecki oraz księża Idzi Radziszewski i Józef Jędrychowski. Początkowo obiekty te miały charakter głównie naukowy, co poskutkowało powstaniem kolekcji znanej jako muzeum seminaryjne.
W okresie międzywojennym zbiory były wzbogacane o eksponaty z różnych rejonów diecezji. Kolekcja obejmowała zarówno dzieła sztuki religijnej, jak i świeckiej, w tym malarstwo, rzeźbę, szaty liturgiczne, numizmaty, medale oraz fotografie. Większość eksponatów pochodziła z darów oraz prywatnych zbiorów kapłanów diecezji włocławskiej. W czasie II Rzeczypospolitej muzea zaczęły wypożyczać swoje zbiory na wystawy ogólnopolskie oraz prowadzić ich inwentarz. Kolekcja była regularnie uzupełniana o nowe obiekty, a zbiory udostępniano na zasadzie porozumienia z kustoszem.
Niestety, w trakcie II wojny światowej wiele cennych zbiorów zostało rozgrabionych, a ocalała jedynie niewielka ich część. Po zakończeniu konfliktu Muzeum Diecezjalne przez długi czas nie funkcjonowało.
W 1995 roku podjęto decyzję o reaktywacji muzeum na mocy dekretu ówczesnego biskupa ordynariusza. Nowa siedziba muzeum znalazła się na parterze budynku przy pl. Kopernika 2. Oficjalne otwarcie muzeum miało miejsce w 2005 roku.
Rok 2007 przyniósł decyzję o rozbudowie dawnego kolegium wikariuszy, a prace rozpoczęto w marcu 2011 roku, dzięki staraniom biskupa włocławskiego Wiesława Alojzego Meringa. W 2012 roku zakończono gruntowną modernizację muzeum, która obejmowała nie tylko przywrócenie historycznego wyglądu budynku oraz rekonstrukcję detali architektonicznych, ale także zwiększenie jego funkcjonalności poprzez dobudowę nowej części. W tej nowej przestrzeni znalazły się aula do organizowania wystaw czasowych i koncertów, magazyny muzealne, zaplecze socjalne oraz pracownie konserwatorskie.
Ekspozycja muzealna
Muzeum Diecezjalne we Włocławku posiada imponującą kolekcję liczącą ponad dwa tysiące eksponatów, które są prezentowane w ośmiu salach oraz na korytarzu. Kolekcja została zorganizowana według okresów historycznych i obejmuje różnorodne obiekty, takie jak szaty liturgiczne, w tym oranty z okresu renesansu i baroku, iluminowane inkunabuły oraz naczynia liturgiczne pochodzące z augsburskiej pracowni z XVII wieku.
W zbiorach można znaleźć również znane dzieła sztuki, takie jak obrazy, w tym Ukrzyżowanie Cerrea de Vivar czy Modlitwa w Ogrójcu, a także rzeźby, w tym Piety oraz grupy rzeźbiarskie Świętej Anny Samotrzeć i Madonny. Oprócz tego muzeum może poszczycić się rokokowym umeblowaniem, pamiątkami związanymi z Jana Pawła II, portretami biskupów kujawskich, kolekcją medali pamiątkowych, krzyżami celtyckimi, a także kielichami gotyckimi, monstrancjami i relikwiarzami.
Znaczącym przedmiotem w zbiorach muzealnych jest także kopia czary włocławskiej, która została przekazana w 2011 roku przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego na ręce biskupa włocławskiego Wiesława Meringa. Oryginalny egzemplarz, datowany na I połowę X wieku, jest obecnie przechowywany w Muzeum Narodowym w Krakowie.
Wnętrza muzeum kryją również Izby pamięci biskupa Michała Kozala oraz kardynała Stefana Wyszyńskiego, które stanowią ważny element dziedzictwa duchowego regionu. Muzeum regularnie organizuje różnorodne wystawy czasowe, a także koncerty muzyki jazzowej, występy fortepianowe oraz programy z udziałem zespołów smyczkowych. Organizowane są także spotkania oraz konferencje, które angażują lokalną społeczność i promują kulturę.
Przypisy
- Włocławskie muzeum diecezjalne po renowacji. dzieje.pl.
- Prymas Polski poświęci Muzeum Diecezjalne po remoncie. ddwloclawek.pl.
- Izba pamięci bpa Kozala. Muzeum Diecezjalne we Włocławku.
- Czara włocławska - Obiekty - Wirtualne Muzea Małopolski [online], muzea.malopolska.pl [dostęp 29.01.2020 r.]
- Diecezja włocławska otrzymała kopię "czary włocławskiej", eKAI, 30.11.2019 r. [dostęp 29.01.2020 r.]
- Gotyk. Muzeum Diecezjalne we Włocławku.
- O muzeum | Muzeum Diecezjalne we Włocławku.
- Muzeum Diecezjalne we Włocławku. www.odznaka.kuj-pom.bydgoszcz.pttk.pl.
- PiotrP. Sierzchała PiotrP., Kapłani włocławscy jako historycy sztuki i konserwatorzy diecezjalni w XX w., Włocławskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2013 r. [dostęp 15.10.2019 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Muzea":
Muzeum Męczeństwa Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki | Galeria Sztuki Współczesnej we Włocławku | Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku | Muzeum Etnograficzne we Włocławku | Zbiory Sztuki we Włocławku | Muzeum Historii WłocławkaOceń: Muzeum Diecezjalne we Włocławku