Ryszard Matejewski


Ryszard Stanisław Matejewski, urodzony 8 listopada 1923 roku we Włocławku, to postać o znaczącym wpływie na polską historię wojskową. Zmarł 20 sierpnia 2021 roku w Warszawie, a jego życie było pełne istotnych wydarzeń i wyzwań.

W trakcie swojej kariery piastował ważne stanowiska, w tym tytuł generała brygady oraz sprawował funkcję wiceministra spraw wewnętrznych w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Jego praca w tych rolach przyczyniła się do kształtowania polityki i struktury bezpieczeństwa państwa w okresie PRL.

Życiorys

Ryszard Matejewski był synem Stanisława i Józefy. Przed wybuchem II wojny światowej w 1939 roku ukończył trzy klasy Gimnazjum Mechanicznego w Włocławku. Pod koniec konfliktu zbrojnego dołączył do Związku Młodzieży Włościańskiej (ZWM) oraz Polskiej Partii Robotniczej, z której został wydalony w 1971 roku.

Od pierwszego października 1945 roku pełnił funkcję referenta w Sekcji 3 Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Bydgoszczy. W 1946 roku ukończył kurs w Szkole Oficerskiej Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) w Legionowie, a następnie podjął pracę w III Departamencie MBP, gdzie pozostał do roku 1952.

Od września 1953 roku do lipca 1954 roku był szefem Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Gdańsku. W późniejszych latach objął stanowisko wicedyrektora Departamentu Śledczego MBP, a następnie dyrektora Departamentu II Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz dyrektora generalnego do spraw Służby Bezpieczeństwa w MSW. W 1967 roku uczestniczył w śledztwie przeciwko szpiegowi DIA, Jerzemu Strawie, którego sąd wojskowy PRL skazał na karę śmierci przez rozstrzelanie, co było przedostatnią egzekucją w PRL dla osoby oskarżonej o współpracę z obcymi służbami wywiadowczymi.

W okresie od 7 lipca 1969 do 14 czerwca 1971 roku pełnił funkcję podsekretarza stanu, nadzorując prace kontrwywiadu, dzięki czemu zyskał znaczną władzę w tym obszarze. Wziął udział w II oraz V Zjeździe PZPR, które miały miejsce w latach 1954 oraz 1968.

Nielegalnie kierował grupą rabunkową w SB, która zajmowała się pozyskiwaniem złota i dewiz na potrzeby operacyjne, co skutkowało defraudacją mienia służb na własny użytek. Sprawa ta, znana jako afera „Zalew”, spowodowała jego upadek, a w wyniku skandalu Ryszard został pozbawiony wszystkich funkcji państwowych. Został aresztowany 13 czerwca 1971 roku po długotrwałym śledztwie, a 15 lutego 1972 roku skazany na 12 lat więzienia. Po sześciu latach, w związku z ułaskawieniem, odzyskał wolność. Po zakończeniu więzienia pracował w spółdzielni kaletniczej, zajmując się wyrabianiem pasków do zegarków.

W swojej karierze został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi w 1953 roku, a także dwukrotnie Srebrnym Krzyżem Zasługi w latach 1946 i 1947. Oprócz tego otrzymał Krzyż Kawalerski oraz Komandorski Orderu Odrodzenia Polski w latach 1954 i 1959, jak również Odznaki „10 lat w Służbie Narodu” oraz „20 lat w Służbie Narodu”. W 1969 roku odznaczony został Orderem Sztandaru Pracy I klasy, Medalem 10-lecia Polski Ludowej oraz Złotą odznaką honorową „Za Zasługi dla Warszawy” i Odznaką honorową „Za zasługi dla Gdańska”, które otrzymał w 1965 roku.

Ryszard Matejewski spoczywa na cmentarzu prawosławnym w Warszawie.

Przypisy

  1. Ryszard Matejewski (1923-2021) - Find a Grave... [online], www.findagrave.com [dostęp 08.09.2024 r.] (ang.)
  2. a b Szczegóły osoby zmarłej [online], cmentarz.prawoslawie.pl [dostęp 08.09.2024 r.]
  3. Ryszard Matejewski. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 30.11.2024 r.]
  4. a b Adam Zadworny. Esbek przyniósł pętlę ze sznura. „wyborcza.pl”. 21.05.2018 r.
  5. Jerzy Eisler: Zarys dziejów politycznych Polski: 1944-1989 (Polish Edition). Polska Oficyna Wyd. „BGW”, 1992 r., s. 119, 120.
  6. Uchwała Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia 18.09.1946 r. o odznaczeniach obywateli (M.P. z 1947 r. nr 29, poz. 247).
  7. Uchwała Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia 03.02.1947 r. o odznaczeniach obywateli (M.P. z 1947 r. nr 36, poz. 296).
  8. Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 11, 30.06.1965 r.
  9. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku, nr 9, 20.07.1966 r.

Oceń: Ryszard Matejewski

Średnia ocena:4.83 Liczba ocen:24