Leon Purman

---

Życiorys

Leon Purman był synem znanego kupca Samuela oraz Zysli z d. Nirstein. Jego edukacja miała miejsce w Wyższej Szkole Handlowej w Lipsku, gdzie rozpoczął aktywną działalność polityczną jako członek PPS-Lewicy oraz Socjaldemokratycznej Partii Niemiec. W 1916 roku objął stanowisko sekretarza Rady Związków Zawodowych w Łodzi, a rok później został sekretarzem Łódzkiego Okręgowego Komitetu Robotniczego (OKR) PPS-Lewicy. Jego zaangażowanie w politykę doprowadziło go do uczestnictwa w I Zjeździe KPRP, który odbył się 16 grudnia 1918 roku, gdzie reprezentował Zagłębie Dąbrowskie.

W kolejnych latach Purman był częścią Egzekutywy Komitetu Warszawskiego KPRP, a od 3 maja 1920 roku zasiadał w Komitecie Centralnym KPRP. Jego polityczna działalność nie pozostała bez konsekwencji. Za swoje przekonania wielokrotnie był aresztowany i więziony, w tym w latach 1920-21 w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. W 1922 roku pełnił rolę starosty komuny więziennej na Pawiaku.

6 maja 1925 roku został aresztowany podczas posiedzenia Sekretariatu KC KPP w Warszawie. W wyniku postępowania sądowego, 31 października 1926 roku skazano go na 6 lat ciężkiego więzienia. 15 grudnia tego samego roku, wraz z kolegą Mirosławem Zdziarskim, udało mu się uciec z Pawiaka. Przez kilka miesięcy ukrywał się w Warszawie, po czym opuścił Polskę. Na IV Zjeździe KPP, który trwał od maja do sierpnia 1927 roku, został wybrany na zastępcę członka KC, pełniąc tę funkcję do sierpnia 1930 roku. Po zjeździe zyskał status przedstawiciela KPP przy Komitecie Wykonawczym Kominternu (IKKI).

W latach 1930–1931 Purman działał w Zachodnioeuropejskim Biurze Kominternu w Berlinie, gdzie wielokrotnie nawiązywał kontakty z kierownictwem Francuskiej Partii Komunistycznej. W marcu 1931 roku uczestniczył w Moskwie w XI Plenum Komitetu Wykonawczego Kominternu, a później udał się do Hiszpanii, gdzie brał udział w przygotowaniach do IV Zjazdu Komunistycznej Partii Hiszpanii, który miał miejsce w marcu 1932 roku. Tam również zainicjował odsunięcie dotychczasowych liderów KPH. Wczesną wiosną 1933 roku powrócił do Moskwy.

Jego życie zakończyło się tragicznie. Po aresztowaniu przez OGPU Jerzego Czeszejki-Sochackiego oraz Wacława Wróblewskiego popełnił samobójstwo. Jego rodzina również miała za sobą bogatą historię w polityce – jego dwaj bracia, Henryk i Stefan, byli działaczami komunistycznymi. Leon Purman był mężem Bronisławy Hibner, siostry Władysława Hibnera. Po zakończeniu II wojny światowej, w hołdzie jego postaci, nazwano ulicę we Włocławku jego imieniem.

Literatura

W kontekście literatury, warto przyjrzeć się kilku znaczącym publikacjom, które dotyczą Leona Purmana. Z pewnością interesującą pozycją jest praca Jacek Czajowski, Jacek M. Majchrowski: Sylwetki polityków Drugiej Rzeczypospolitej, wydana w Krakowie przez Wydawnictwo ZNAK w roku 1987. Książka ta, posiadająca numer ISBN 83-7006-170-2, stanowi ważny wkład w badania nad polityką tego okresu.

Kolejną wartością dodaną dla naszej wiedzy o Purmanie jest artykuł Aleksandra Kochańskiego, który ukazał się w Polskim Słowniku Biograficznym. Znajdziemy tam szczegółowe informacje na temat Leona Purmana, opisane na stronach 408-410 w tomie XXIX, wydanym we Wrocławiu, Warszawie, Krakowie, Gdańsku oraz Łodzi w 1986 roku. Elektroniczna wersja tego kluczowego źródła dostępna jest w systemie IPSB.

---

Oceń: Leon Purman

---