Michelin (Włocławek)


Włocławek, znany z różnorodności swoich dzielnic, ma w swej ofercie Michelin – obszar o ciekawej historii i układzie przestrzennym. Według dokumentów z 2007 roku, zawartych w oficjalnym projekcie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, zarówno Mielęcin, jak i Michelin, są częścią tej samej jednostki strukturalnej, bezpośrednio sąsiadującej z dzielnicą Południe.

Na wielu mapach obserwuje się jednak, że Mielęcin jest przedstawiany jako odrębna dzielnica, która konsekwentnie rozciąga się od ulicy Nowej, aż po ul. Cienistą, z kolei Michelin to obszar w przeważającej części zajmowany przez posegregowane wille.

W latach 1954–1972 Michelin pełnił funkcję siedziby gromady o tej samej nazwie, by w 1979 roku zostać włączonym do Włocławka, wspólnie z Mielęcinem. Ta część miasta, otoczona ze wszystkich stron lasem, charakteryzuje się różnorodnością zabudowy – są tu zarówno obiekty przemysłowe, bloki mieszkalne, jak i domy jednorodzinne, a nawet zakład karny.

Dzielnica Michelin jest także uważana za jedną z najbezpieczniejszych części Włocławka. Z danych policyjnych wynika, że odnotowuje się tu niewiele przestępstw, z wynikiem na poziomie 4%. Dla porównania, Zawiśle posiada największy wskaźnik bezpieczeństwa z notowanym zaledwie 2% przestępczości.

Historia

Nazwy osiedli w okolicy Włocławka mają swoje korzenie w historiach ludzi, którzy byli związani z tym regionem. Właściciel obecnego Michelina, Stanisław Michelis, był kluczową postacią przedwojenną, która zainwestowała w rozwój okolicy, fundując działki pod ważne obiekty, takie jak szkoła, kościół oraz cmentarz. Z kolei Kazimierz Mielęcki, właściciel pobliskiego majątku Nowa Wieś w latach 60. XIX wieku, również odegrał znaczącą rolę, przyczyniając się do historii tych terenów. Dowodził on oddziałem powstańczym, który w 1863 roku stoczył potyczkę z wojskami rosyjskimi na obszarze dzisiejszego Mielęcina. Wskazujący na to krzyż znajduje się przy al. Jana Pawła II, upamiętniając to ważne wydarzenie.

Rzeka Lubienka, która graniczyła z Michelinem, oraz okoliczne lasy miały w XVIII i XIX wieku nazwę Utrata, a wcześniej znane były jako Przedpolna. Niewielka karczma o tej samej nazwie, usytuowana w pobliżu ul. Brzezinowej, była miejscem spotkań powstańców z partii Mielęckiego, co wpisuje się w bogatą historię tego terenu.

Początek Michelina jako osiedla datuje się na 1930 rok. To właśnie wtedy Stanisław Michelis uzyskał zezwolenie na podział 250 hektarów ziemi poprzez Okręgowy Urząd Ziemski w Warszawie. Projekt stworzenia ekskluzywnej dzielnicy willowej w tej podwłocławskiej lokalizacji opierał się na koncepcji urbanistycznej, inspirowanej planem rzymskim. Ulice biegnące równolegle i prostopadle do siebie, zaplanowane były z dbałością o szczegóły – co pozostało do dziś. W okresie międzywojennym Michelin zaczynał dostrzegać swój potencjał jako miejscowości letniskowej, przyciągając mieszkańców Włocławka dzięki walorom zdrowotnym i malowniczym krajobrazom.

W latach 1935-1936, na mocy inicjatywy lokalnych mieszkańców oraz szambelana diecezji, zbudowano kościół filialny, który stał się integralną częścią społeczności. Parafię pod wezwaniem Ducha Świętego erygował 15 lipca 1939 roku ordynariusz diecezji, Karol Radoński. Niestety, w 1941 roku, kapłani tej parafii zostali wywiezieni do Dachau, a ich życie zakończyło się tragicznie.

W kontekście II wojny światowej, okolice Michelina znalazły się w epicentrum dramatycznych wydarzeń. Na początku września 1939 roku, rejon ulic Świetlanej, Kukułczej oraz Michelińskiej stał się celem ostrzału niemieckiej dywizji „Netze”. Równocześnie, Niemcy rozpoczęli budowę zakładów produkujących sprzęt lotniczy w niedalekim lesie, a linie rowów przeciwpancernych zostały wykopane w 1944 roku, wykorzystując do tego siłę roboczą z obozu w Mielęcinie.

W czasie wojny, Michelina stała się również miejscem zamieszkania malarza orientalisty Aleksandra Laszenki, znanego z rosyjskiego pochodzenia, a także majora Stanisława Smolki, który był odkrywcą lokalnych źródeł leczniczych w Wieńcu Zdroju. Jego marzenia o przekształceniu Michelina w kurort zostały niestety zniweczone przez działania wojenne. Warto również wspomnieć, że z tego osiedla pochodził dwukrotny minister spraw zagranicznych PRL w latach 70. i 80. XX wieku, Stefan Olszowski. Do niedawna, Michelin był także miejscem Ośrodka Reintrodukcji Sokoła Wędrownego, który był drugim takim ośrodkiem w Polsce po ośrodku w Czempiniu. Na wschodnich granicach Michelina znajduje się rezerwat przyrody „Dębice”, utworzony w 1998 roku, który dodatkowo wzbogaca ten obszar o walory ekologiczne.

Transport

W przeszłości, przez obszar Mielęcina oraz Michelin, przebiegała ruta kolei wąskotorowej, łączącej Włocławek Wąskotorowy z miejscowościami takimi jak Smólsk czy Brześć Kujawski. Pociągi zatrzymywały się zarówno w Mielęcinie, gdzie istniała przedwojenna stacja, jak i w Michelinie, który posiadał swój przystanek. Historia tych miejsc jest bogata i związana jest z różnymi okresami w historii Polski.

W Mielęcinie, przed drugą wojną światową stacja nosiła tę samą nazwę, w czasie okupacji była znana jako Bahnhof Millenzin, a w Polsce Ludowej przyjęła nazwę przystanku Milencin. Tor kolejowy został zbudowany wzdłuż obecnej alei Jana Pawła II, znajdując się tuż obok drogi, po jej zachodniej stronie.

Podróżując z Mielęcina, można było dotrzeć do Boniewa, skąd dostępne były dalsze przesiadki do Krośniewic. Warto zauważyć, że przystanek Milencin znajdował się w miejscu, które dziś zajmuje skrzyżowanie alei Jana Pawła II z ulicą Mielęcińską, co świadczy o dynamicznych zmianach w organizacji transportu i infrastrukturze tego terenu.

Przypisy

  1. Projekt Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Włocławek na lata 2008–2015 z grudnia 2008 r.
  2. Małgorzata Goździalska, Spokojne Zawiśle, [w:] „Gazeta Pomorska”, nr 105 z 06.05.2009 r., wyd. włocławskie, s. 14.
  3. W. Wróblewski, Przemiany układu przestrzennego Włocławka w latach 1945–1990, [w:] Włocławek. Dzieje miasta, pod red. J. Staszewskiego, t. II, Włocławek 2001, s. 534.
  4. Księga hipoteczna dóbr Michelin; Materiały do dziejów rezydencji w Polsce, T. 1: Kujawy wschodnie, pod red. Stanisława Kunikowskiego, Włocławek 2000; S. Kalembka, Kujawy wschodnie w Powstaniu Styczniowym; Z. Góralski, „Studia i materiały do dziejów Wielkopolski i Pomorza”, R. 7; „Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie”; Katalog wystawy malarstwa i grafiki MZKiD we Włocławku, 1992; artykuły prasowe „Gazety Pomorskiej”; relacje osób.
  5. Wojskowy Instytut Geograficzny: PAS 38 SŁUP 28 WŁOCŁAWEK. Archiwum Map Wojskowego Instytutu Geograficznego, 1930. [dostęp 16.01.2018 r.]
  6. a b c Chef des Kriegskarten- und -Vermessungswesens: 3380 Leslau. Archiwum Map Wojskowego Instytutu Geograficznego, XI 1944. [dostęp 16.01.2018 r.]
  7. a b Sompolińska Kolej Dojazdowa [Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 1946/1947 – 113 Włocławek-Smólsk-Sompolno/Brześć Kuj.]. strona internetowa Koleje Wąskotorowe w Polsce autorstwa Krzysztofa Zientary. [dostęp 16.01.2018 r.]
  8. Załącznik „Jednostki strukturalne – rys. 8” projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego z 2007 r.
  9. Dz.U. z 1979 r. nr 26, poz. 155

Oceń: Michelin (Włocławek)

Średnia ocena:4.74 Liczba ocen:24