Śródmieście (Włocławek)

Dzielnice

Śródmieście to najstarsza i najważniejsza dzielnica Włocławka, usytuowana na lewym brzegu Wisły. Ta wyjątkowa lokalizacja łączy w sobie bogatą historię oraz dynamiczny rozwój miasta.

Według oficjalnego projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego z 2007 roku, granice Śródmieścia przebiegają bardzo konkretnie. Na północy wyznacza je rzeka Wisła, natomiast na wschodzie ograniczają je ulice Ogniowa, Łęgska, Okrężna i Wincentego Witosa. Na południu granicą jest linia kolejowa nr 18, a na zachodzie - rzeka Zgłowiączka.

W średniowieczu powstałe stare miasto obejmowało głównie północno-zachodni fragment obecnego Śródmieścia. Z biegiem czasu miasto rosło, jednak > jego rozwój koncentrował się w kierunku Wisły. Warto zaznaczyć, że budowa dworca linii kolejowej warszawsko-bydgoskiej w 1862 roku przyczyniła się do gwałtownego przyrostu zabudowy w kierunku południowym.

Na początku XIX wieku sytuacja wyglądała zupełnie inaczej. Nie istniała jeszcze ulica Kilińskiego, ani nie było zabudowań przy współczesnych ulicach Kościuszki i Polskiej Organizacji Wojskowej. W tamtym czasie miasto kończyło się w rejonie dzisiejszych ulic Zduńskiej i Stodólnej oraz na wschodzie przy ulicach Królewieckiej i Ogniowej.

Śródmieście może poszczycić się wieloma wartościowymi zabytkami, zarówno świeckimi, jak i kościelnymi, które w znacznej mierze zachowały swój historyczny charakter. Dziś Śródmieście pozostaje jednym z najważniejszych ośrodków handlowych w mieście, skupiając przy tym kluczowe urzędy oraz uznawane szkoły średnie.

Złożona rzeczywistość Śródmieścia

Wielowiekowa historia kwaterowania osób z marginesu społecznego w budynkach, które straciły swoich prawowitych właścicieli, głęboko wpłynęła na postrzeganie Śródmieścia. Szereg zaniedbanych kamienic posiada dość skomplikowany stan prawny ze względu na ich historyczne znaczenie – często są one współwłasnością zarówno prywatną, jak i miejską. Dodatkowym problemem jest brak uregulowań dotyczących wielu nieruchomości, które należały do ofiar Holocaustu, co uniemożliwia obecnie zasądzenie ich zasiedzenia.

Samo Śródmieście jest objęte miejskim planem rewitalizacji. Pierwotne założenia rewitalizacyjne opierały się na partnerstwie publiczno-prywatnym, jednak ostatecznie skoncentrowano się głównie na projektach inwestycji miejskich, które uzyskują wsparcie ze środków Unii Europejskiej. Część funduszy na te inwestycje pochodzi z emisji obligacji, co było efektem uchwały Rady Miasta z 6 kwietnia 2009 roku.

Do jednej z głównych inicjatyw rewitalizacyjnych należał projekt budowy centrum kulturalnego w obiektach po browarze Bojańczyka (ul. Bechiego i ul. Łęgska, znanym jako „Browar B”), a także plan przebudowy Placu Wolności. Na początku 2009 roku sprawa budowy centrum kulturalnego nabrała rozgłosu, gdyż okazało się, że miasto próbowało siłą przejąć nieruchomość, która została legalnie kupiona przez prywatnego właściciela w 2003 roku. Postawiono na klauzulę odkupu zawartą w umowie sprzedaży, co wzbudziło wiele kontrowersji z uwagi na niezwykłość tej kwestii prawnej. W dodatku wywłaszczanie pod cele kulturalne a nie infrastrukturalne, stało się tematem gorącej dyskusji.

Spór o nieruchomość trwał od 2007 roku, a wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, korzystny dla Urzędu Miasta, umożliwił rozpoczęcie budowy jeszcze przed końcem 2010 roku. Ostatecznie prace budowlane rozpoczęto w 2012 roku, a ich zakończenie przewidziano na wrzesień 2013 roku, z ostatecznym oddaniem obiektu do użytku 24 kwietnia 2014 roku. Niestety, planowana przebudowa Placu Wolności nie zyskała szczęśliwego końca, gdyż radni zdecydowali o jej wykreśleniu z Lokalnego Programu Rewitalizacji.

W ramach tego programu na liście projektów znalazł się także plan przebudowy Zielonego Rynku, który z opóźnieniem udało się zakończyć pod koniec 2010 roku, obejmując m.in. wymianę płyt chodnikowych oraz wyłożenie kostki granitowej na ulicach i placach parkingowych, z całkowitym kosztem sięgającym 9,36 mln zł. Warto wspomnieć, że podobne rewitalizacje dotknęły także Stary Rynek, który również został pokryty kamiennymi płytami oraz kostką. Również nadwiślańskie Bulwary przeszły modernizację, a wieńcem tej inwestycji była budowa sceny wodnej w 2013 roku.

Debaty nad aktualnym planem rewitalizacji Śródmieścia trwały przez trzy lata. Początkowo miały zakończyć się w kwietniu 2009 roku przyjęciem Lokalnego Programu Rewitalizacji, lecz z powodu protestów społecznych związanych z planami przebudowy Placu Wolności, jego uchwalenie zostało opóźnione. Ostatecznie przyjęto go 18 listopada 2009 roku. Dyskusje nt. pozyskania funduszy unijnych na rewitalizację zaczęły się już w 2003 roku. Już w 1977 roku podjęto pierwsze kroki na rzecz przywrócenia dawnej świetności historycznemu centrum miasta, ogłaszając czteroletni program rewaloryzacji, który wówczas nie zrealizował się z powodu braku funduszy oraz braku odpowiednich zasobów ludzkich.

Jednym z najczęściej zapomnianych obszarów Śródmieścia była jego najstarsza część (północna), która przez długi czas była niedoinwestowana. Obecnie sytuacja ta zaczyna się zmieniać, a jednym z ostatnich działań miasta na tym terenie jest utworzenie nowego parkingu i placu pod imprezy masowe, a także przeprowadzenie przebudowy Bulwarów oraz remont staromiejskich ulic i dróg, takich jak Bechiego, Bednarska czy Łęgska. Inwestycje te zostały zapowiedziane w 2008 roku, a rozpoczęto je w 2010 roku, jednak zakończenie prac przesunięto na 2011, a efekty ujrzały światło dzienne dopiero w 2012 roku.

Warto również zauważyć, że oprócz projektów skoncentrowanych na faktycznej rewitalizacji, w Lokalnym Programie Rewitalizacji znalazły się także zadania o charakterze formalnym, które jedynie przyporządkowano pod program rewitalizacyjny, takie jak niewielkie przebudowy budynków już istniejących, które pełniły funkcję miejskich placówek kulturalnych czy oświatowych, w tym większe remonty, jak np. „remont dachu” Zespołu Szkół Technicznych czy „odnowa Szkoły Podstawowej nr 10”.

Przypisy

  1. Anna Pudlińska: Centrum Kultury "Browar B" we Włocławku oficjalnie otwarte. oficjalna strona internetowa Radia PiK, 24.04.2014 r. [dostęp 22.06.2014 r.]
  2. UM Włocławek: Rewitalizacja miasta Włocławek – projekty zakończone. oficjalna strona internetowa Urzędu Miasta Włocławek. [dostęp 22.06.2014 r.]
  3. Renata Kudeł, Browar B. Będzie kulturalnie, [w:] „Gazeta Pomorska”, nr 121 z 25.05.2012 r., s. 18A
  4. Małgorzata Goździalska: Stary Rynek nam młodnieje. Trwa rewitalizacja. strona internetowa „MM Moje Miasto Włocławek”, 13.03.2012 r. [dostęp 01.03.2013 r.]
  5. Grażyna Sobczak, Kościół oddaje miastu, [w:] „Nowości”, nr 212 z 10.09.2009 r., s. 7
  6. Barbara Szmejter, Muzycy przyszli zaprotestować, [w:] „Gazeta Pomorska”, nr 271 z 19.11.2009 r., s. 3
  7. Małgorzata Goździalska, Będzie scena na wodzie, [w:] „Gazeta Pomorska”, nr 124 z 29.05.2012 r., s. 13A
  8. Grażyna Sobczak, Rynek zabójczy dla obcasów, internetowe wydanie „Nowości” (10.08.2010 r.)
  9. Ewelina Piotrowska, Rok przechodzi do historii, internetowe wydanie „Nowości” (28.12.2010 r.)
  10. Małgorzata Goździalska, Zielony Rynek we Włocławku. To jeszcze nie finisz, internetowe wydanie „Gazety Pomorskiej” (20.10.2010 r.)
  11. Ewelina Piotrowska, Browar B należy do miasta, [w:] „Nowości”, nr 206 z 03.09.2010 r., s. 7
  12. Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Włocławek na lata 2008-2015 z grudnia 2008 r.
  13. Jacek Hołub, Włocławek wychodzi z cienia Torunia, internetowe wydanie „Gazety Wyborczej” (03.11.2007 r.)
  14. Olga Krupa, Hurtownia ryb czy Browar B.?, [w:] „Tygodnik Kujawski”, nr 5 (68) z 06.02.2009 r., s. 4
  15. Barbara Szmejter, Unia na Starówce, internetowe wydanie „Gazety Pomorskiej” (18.11.2003 r.)
  16. Bogdan Ziółkowski, Włocławek stolicą województwa 1975-1998 – kalendarium, [w:] Włocławek. Dzieje miasta, pod red. J. Staszewskiego, t. II, Włocławek 2001, s. 782.

Oceń: Śródmieście (Włocławek)

★★★★★
Średnia ocena:4.97 Liczba ocen:25