Barbara Narębska-Dębska

---

Życiorys

Barbara Narębska-Dębska urodziła się w rodzinie artystycznej, jej ojcem był architekt Stefan Narębski, a matką Zofia z Olszakowskich. W roku 1928 rodzina przeniosła się do Wilna, gdzie Barbara ukończyła Gimnazjum Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu. Choć zamierzała kontynuować naukę na Politechnice Warszawskiej, zdecydowała się na Wydział Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego, ponieważ nie była jeszcze pełnoletnia.

W obliczu nadchodzącej II wojny światowej i wkroczenia Armii Czerwonej, od grudnia 1939 roku kontynuowała kształcenie na Litewskiej Akademii Sztuk Pięknych. Niestety, w 1941 roku uczelnia została zamknięta, a Barbara zmuszona była podjąć pracę zarobkową, pełniąc różne funkcje, takie jak roznosicielka gazet czy kelnerka. Po aresztowaniu jej ojca przez NKWD, podjęła próbę interwencji, co doprowadziło do jej aresztowania i więzienia w zakładzie karnym na Łukiszkach. W marcu 1945 roku została wywieziona do obozu NKWD nr 0321 w Jełszance, niedaleko Saratowa.

Po zakończeniu wojny, w wrześniu 1945 roku, odzyskała wolność i wróciła do Wilna. Po uzyskaniu informacji o przesiedleniu swoich bliskich do Torunia, dołączyła do nich. Od listopada 1945 roku rozpoczęła studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, które ukończyła w 1950 roku, broniąc pracy dyplomowej pod kierunkiem prof. Jerzego Hoppena. W tym samym okresie wstąpiła do Związku Polskich Artystów Plastyków i rozpoczęła działalność artystyczną oraz wystawienniczą.

Podczas studiów w 1947 roku poślubiła majora Stefana Dębskiego, oficera artylerii. W roku 1956 objęła stanowisko kierownika Biura Wystaw Artystycznych, które zajmowała do kwietnia 1961, kiedy to rozpoczęła pracę jako wykładowca w Zakładzie Kształtowania Form Płaskich i Przestrzennych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. W listopadzie tego samego roku zmarł jej mąż, a cztery lata później związała się z plastykiem Józefem Kozłowskim.

W roku 1968 Barbara uzyskała tytuł docenta, który zachowała aż do przejścia w stan spoczynku w 1976 roku. W tym czasie otrzymała also medal pamiątkowy od UMK oraz z pełnym zaangażowaniem oddała się twórczości graficznej. W styczniu 1979 roku doświadczyła wylewu krwi do mózgu, co znacząco wpłynęło na jej ruchomość. Mimo tego, dzięki intensywnej rehabilitacji, powróciła do życia artystycznego oraz twórczości.

Twórczość

Barbara Narębska-Dębska rozpoczęła swoją artystyczną podróż od tworzenia akwafort oraz grafik, które ukazywały architektoniczne pejzaże Torunia oraz innych miejscowości na Powiślu, w tym Kwidzyna, Chełmna, Brodnicy i Grudziądza. W 1953 roku, w trakcie swojej podróży do Bułgarii, artystka stworzyła cykl akwafort, a później, po odwiedzinach Zielonej Góry, opracowała teka rysunków i grafik przedstawiających ziemię lubuską. W miarę upływu czasu, Narębska-Dębska wypracowała unikalny, zgeometryzowany styl, który wyróżniał się syntezą przedstawianych motywów pejzażowych.

W wyniku rocznego stypendium w Paryżu w 1957 roku, artystka skierowała swoje zainteresowania w stronę barwnej akwatinty, której technikę opanowała do perfekcji. Dzięki tej metodzie powstały obrazy przedstawiające widoki z Paryża i Londynu, a także serie obrazów wiejskich kościołów oraz cerkwi. Od połowy lat 60. XX wieku Narębska-Dębska dążyła do osiągnięcia abstrakcji geometrycznej, gdzie kluczowym elementem w kształtowaniu kompozycji stało się światło.

Nagrody i wyróżnienia

• wyróżnienie podczas I Ogólnopolskiej Wystawy Grafiki Artystycznej i Rysunku, Warszawa 1959,
• wyróżnienie i nagroda na Biennale Grafiki w Krakowie 1962, 1964,
• srebrny medal i dyplom członka Akademii Tommaso Campanella w Rzymie 1970,
• medal na II Międzynarodowym Biennale Grafiki Frechen 1972,
• nagroda Wojewody Toruńskiego w latach 1979, 1980,
• honorowa nagroda im. Tymona Niesiołowskiego 1982.

---

Oceń: Barbara Narębska-Dębska

---