Jan Nowodworski (historyk)

Jan Nowodworski rozpoczął swoją edukację w Łęczycy, a następnie ukończył gimnazjum w Piotrkowie. Po podjęciu nauki na wydziale prawniczym uniwersytetu moskiewskiego, zaledwie po dwóch latach przeszedł na wydział filologiczny. W tym czasie aktywnie angażował się w tajne działania zmierzające do przygotowania powstania styczniowego. W 1861 roku był jednym z dwóch delegatów z Moskwy, którzy brali udział w spotkaniu polskich studentów, które jednak zostało przerwane przez policję.

Po ukończeniu studiów, Nowodworski nauczał języka polskiego, języków starożytnych oraz historii powszechnej w różnych szkołach, w tym w gimnazjum w Lublinie oraz warszawskich placówkach, takich jak realne oraz V Rządowe Gimnazjum Filologiczne, gdzie uczył aż do 1880 roku. W latach 1865–1869 kontynuował swoją edukację, poszerzając wiedzę z zakresu filologii oraz historii, studiując w mieście Berlinie, Getyndze i Paryżu. Niestety, jego starania o zatrudnienie na uniwersytetach w Warszawie oraz Sankt Petersburgu nie przyniosły sukcesów.

Jego wkład w historię oraz kulturę Polską jest również widoczny w licznych publikacjach. Nowodworski redagował artykuły historyczne, które znalazły się m.in. w Przeglądzie Katolickim oraz w redagowanej przez swojego brata Michała Encyklopedii kościelnej. Przetłumaczył na język polski oraz wzbogacił wynikiem swoich badań dzieło Historii powszechnej Franza Josepha Holzwartha, które zostało wydane w latach 1879–1891. Poza tym, jego osiągnięcia obejmują przekłady takich prac jak Nauka moralności darwinistowskiej. Krytyka etyki Herberta Spencera autorstwa Victora Cathreina (Warszawa 1886) oraz Początki cywilizacji chrześcijańskiej Gottfrieda Kurtha (t. I-II, Warszawa 1888). Niestety, w formie rękopisanej pozostaje jego synteza historii Anglii.

Jan Nowodworski zmarł 22 listopada 1893 roku w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim, w kwaterze P-3-14, co pozostaje świadectwem jego wartości oraz wkładu w polską kulturę i historię.