Stanisław Majdański (filozof)

---

Życiorys

Stanisław Majdański, uznawany za jednego z ważniejszych filozofów, zdobył tytuł magistra z semiotyki logicznej w 1957 roku, opierając się na pracy zatytułowanej „Syntaktyczna rola słowa „jest””, którą napisał pod kierunkiem profesora S. Kamińskiego. Kolejnym krokiem w jego edukacyjnej drodze była obrona rozprawy doktorskiej w 1969 roku pod tytułem „Problemy asercji zdaniowej. Szkice pragmatyczne”, również przygotowanej pod okiem tego samego promotora.

W 1957 roku rozpoczął swoją karierę akademicką w Katedrze Metodologii Nauk. Pracował tam aż do przejścia na emeryturę w 2010 roku, ucząc na różnych wydziałach KUL, w tym prowadząc wykłady z zakresu logiki ogólnej oraz monograficzne wykłady na Wydziale Filozofii.

Majdański odbył także wiele stypendiów oraz staży zagranicznych. Jego działalność obejmowała m.in. pobyty w Louvain-la-Neuve – U.C.L. w latach 1973/74 oraz 1984, a także w Leuven – K.U.L. w latach 1973/74, 1981, 1984 i 1986. Nie mogło również zabraknąć wizyty w Paryżu, gdzie przebywał w Institut Catholique i CRNS w latach 1973/74 oraz 1981, oraz w Nijmegen – K.U.L. w 1987 roku.

W swoim życiu naukowym był również aktywnym członkiem kilku organizacji, w tym Polskiego Stowarzyszenia Familiologicznego, do którego przynależał od 2008 roku, a także Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu. Dodatkowo brał udział w pracach Komitetu Naukowego Encyklopedii „Białych Plam”, wyd. POLWEN.

Zainteresowania naukowe

Stanisław Majdański to postać, której zainteresowania naukowe obejmują szeroki zakres zagadnień, składających się na (meta)logikę i (meta)filozofię. Poświęca się on zarówno podstawom, jak i zastosowaniom logiki oraz filozofii, analizując filozoficzne podstawy logiki, jak również logiczne podejścia do filozofii. Jego prace nawiązują do przedwojennego programu stosowania logiki w kontekście zagadnień filozoficznych, ze szczególnym uwzględnieniem polskiej tradycji.

W obszarze semiotyki, autor szczególnie bada pragmatykę. Zajmuje się on zagadnieniami takimi jak: zdania-sądy, przeświadczenia, przekonania oraz dyskursy, które są z nimi związane. W jego badaniach istotny jest również temat struktury tematyczno-rematycznej wypowiedzi, jak również jej odwzorowanie na logiczno-zdaniowych odpowiednikach. Wyróżnia on także problematykę wypowiedzi pierwszoosobowych oraz modalnych, które stają się przedmiotem jego analizy.

Ważnym elementem jego refleksji jest metodologia nauk, ze szczególnym naciskiem na filozofię klasyczną. W tym kontekście odwołuje się do polskiej tradycji reprezentowanej przez badaczy takich jak J. Kalinowski, S. Kamiński, S. Swieżawski oraz K. Wojtyła. Jego zainteresowania obejmują zagadnienia metafizyki, ontologii, intuicji, dyskursu, czy też transcendentalii. Majdański bada również pryncypia, reduplikatywy oraz dynamikę filozofowania, podkreślając kontrolowaną „przewrotność filozoficznych pojęć”. Istotne jest dla niego też odniesienie filozofowania do języka i podmiotu poznającego, co staje się centralnym problemem w jego badaniach.

Odznacza się również interesującą problematyką (de)klasycyzacji w logice i filozofii. Analizuje on genezę, strukturę oraz funkcję-cel tej dziedziny, opierając się na pracach S. Kamińskiego. Dotyka również tematów związanych z etno-, etymo- i metaforomyśleniem-poznaniem, a także ich językową interpretacją, w tym w kontekście biogenicznym, biostrukturalnym i bioaplikacyjnym.

Osobnym obszarem jego badań jest status filozofii praktycznej, nawiązując do dzieł J. Kalinowskiego. Rozważa on również podstawy etyki, powołując się na polską klasyczną tradycję reprezentowaną przez JacekWoroniecki, K. Wojtyłę oraz F. W. Bednarskiego. Kluczową kwestią w jego rozważaniach są etyczne podstawy pedagogiki, a także kategoria sumienia oraz autorytetu, które mają fundamentalne znaczenie w kontekście etyki.

Publikacje

Stanisław Majdański to autorytet w dziedzinie filozofii, a jego wkład w literaturę naukową jest imponujący. Jedną z jego kluczowych publikacji jest książka:

• Problemy asercji zdaniowej. Szkice pragmatyczne, Lublin 1972 (Studia z filozofii teoretycznej 5) ss. 248,

Warto zauważyć, że autor napisał również wiele artykułów naukowych, w tym:

• O naturze logicznej transcendentaliów w aspekcie pryncypiów ogólnej teorii bytu (RF 10(1962), z. 1, s. 41-85),
• Autorytet – pojęcie i problemy. Refleksje filozoficzno-pragmatyczne („Summarium” 30-31(2001-02), s. 207-231),
• Postawy i logiczne wartości. Szkic w nawiązaniu do pewnych idei Jana Łukasiewicza (w: Wartość i sens. Aksjologiczne aspekty teorii interpretacji, Lublin 2003, s. 93-125),
• Konteksty metody. Stanisława Kamińskiego trójpodejście. Geneza – struktura – funkcja (w: Metodologia. Tradycja i perspektywy, red. M. Walczak, Lublin 2010, s. 113-132),
• Logika i polityka, czyli w stronę G.W. Leibniza wzorca dowodów politycznych (w: Leibniz. Tradycja i idee nowoczesnej filozofii, Kraków 2010, s. 289-317).

Dodatkowo, Majdański jest autorem recenzji, na przykład:

• Problemy konstruktiwnogo naprawlenija w matematikie. 1, Leningrad 1958, Izdatelstwo Akademii Nauk SSSR – Trudy Matematiczeskiego Instituta im. W.A. Stwikłowa, F. 52. Roczniki Filozoficzne 7 (1959) z. 1, s. 141-145.

Był również odpowiedzialny za opracowywanie haseł encyklopedycznych, między innymi w „Encyklopedii Katolickiej” (Asercja, t. I, kol. 995-996), „Leksykonie filozofii klasycznej” oraz „Powszechnej Encyklopedii Filozofii”.

Działalność dydaktyczna

Prowadził zajęcia na Wydziale Filozofii, Nauk Humanistycznych, Nauk Społecznych, Nauk Prawnych oraz Ekonomicznych w Tomaszowie Lubelskim, angażując się w takie dziedziny jak semiotyka, logika formalna i metodologia nauk. Jego działalność dydaktyczna obejmowała także wykład monograficzny dotyczący wybranych zagadnień z semiotyki, w tym tak istotnych tematów jak język naukowy, szczególnie w kontekście logiki i filozofii, a także statyki oraz dynamiki poznania oraz jego ujęzykowienia.

Na Wydziale Filozofii prowadził proseminarium wspólnie z dr. hab. P. Kawalcem, które koncentrowało się na ogólnej metodologii nauk i semiotyki. W ramach tego kursu omawiano problemy metody i języka w kontekście filozofii oraz nauk, a także teoretyczne podstawy metodologii i semiotyki, z naciskiem na aspekt językoznawczy.

Dodatkowo, w ramach studiów podyplomowych organizowanych przez KUL oraz Lubelską Szkołę Biznesu, Majdański wykładał zagadnienia metanaukoznawcze, w tym „Zarządzanie badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi w jednostkach naukowych”.

Działalność naukowa

Działalność naukowa Stanisława Majdańskiego jest fascynującym przykładem szerokiej współpracy z ośrodkami akademickimi zarówno w Polsce, jak i na międzynarodowej arenie. Jego kontakty obejmują między innymi Uniwersytet Kard. S. Wyszyńskiego, z Wydziałem Filozofii Chrześcijańskiej oraz Instytutem Studiów nad Rodziną. Majdański nawiązał także relacje naukowe z instytucjami zagranicznymi, takimi jak K.U.L. w Leuven (Belgia), Instytut Polski w Paryżu (Francja), a także uniwersytet w Camerino we Włoszech oraz ośrodek badawczy w Archangielsku (Rosja).

Wspierając środowiska polonijne, podjął współpracę z Instytutem Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL oraz ze Wspólnotą Polską. Jego aktywność znalazła również odzwierciedlenie w konsultacji publikacji naukowej S. Kozaneckiego zatytułowanej „Myśląc o Polsce. Idee przewodnie 'Horyzontów’ (1956-1971)”, wydanej w Brukseli w 2006 roku, w kontekście współpracy ze Związkiem Polaków w Belgii.

W 1969 roku, Majdański był członkiem Komisji ds. Katalogu Systematycznego Biblioteki Uniwersyteckiej KUL. Razem z M. Maciejewskim, zainicjował i organizował konwersatorium dotyczące podstaw nauk humanistycznych, które miało charakter „metahumanistyczny” na Humanistyce KUL, przy współpracy z S. Kamińskim i Cz. Zgorzelskim. W ramach Katedry Metodologii Nauk pełnił aktywną rolę doradczą, oferując konsultacje metodologiczne. Jego doświadczenie oraz wiedza były istotnym wsparciem w opracowywaniu wielu prac magisterskich, doktorskich i habilitacyjnych, które często stymulował na etapie koncepcyjnym.

---

Oceń: Stanisław Majdański (filozof)

---