Eugeniusz Guttmejer

---

Życiorys

Urodził się w Włocławku, znajdującym się w dawniej guberni warszawskiej, w rodzinie Piotra i Idy z domu Pyper. Po ukończeniu szkoły realnej w Warszawie, w 1909 roku przemieścił się z rodziną do Paryża, gdzie kontynuował naukę w liceum. W 1914 roku rozpoczął studia w Warszawie. Po wybuchu I wojny światowej oraz zajęciu Włocławka przez wojska niemieckie, trafił do internowania. Po kilku miesiącach udało mu się uciec do Francji, gdzie z powodzeniem zakończył szkolenie średnie i zaciągnął się do Armii Polskiej. Równolegle zaciągnął się do lotnictwa, znanego wówczas jako awiacja. Po odbyciu treningu w szkołach pilotażu, m.in. w Vineuil, Miramas i Pau, trafił do Błękitnej Armii Hallera.

Po powrocie do Polski, dołączył do 1 eskadry wywiadowczej i służył w 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. Dnia 14 maja 1920 roku został przydzielony do 19 eskadry myśliwskiej. W jej ramach zrealizował 25 lotów bojowych, uzyskując jedno zestrzelenie. W uznaniu za odwagę został awansowany na podporucznika i odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari za swoje zasługi w licznych akcjach bojowych. W czasie obrony Warszawy, jak również zaraz po niej, dwa razy uległ wypadkom wojskowym i odniósł rany. W dniu 25 listopada 1920 roku Naczelny Wódz zatwierdził jego stopień podporucznika, a mianował go dowódca Frontu Północno-Wschodniego. W tym czasie został również włączony do rezerwy armii, z powołaniem do czynnej służby.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w strukturach wojskowych, pełniąc funkcje instruktora oraz kierownika pilotażu w Wyższej Szkole Pilotów w Grudziądzu. Na jego prośbę przeniesiono go do nowo utworzonego 4 pułku lotniczego w Toruniu. W dniu 19 września 1925 roku uczestniczył w I Pomorskim Locie Okrężnym. W marcu 1926 roku został wyznaczony na dowódcę nowo planowanej 123 eskadry myśliwskiej. Niestety, nie zdążył objąć tego stanowiska, gdyż już 17 marca 1926 roku, podczas lotu testowego na nowym samolocie Blériot-SPAD S.61C1, zginął w tragicznym wypadku. W trakcie akrobacji, nad lotniskiem, doszło do oderwania skrzydeł samolotu, wskutek czego kadłub z pilotem, Eugeniuszem Guttmejerem, spadł na ziemię.

Ostatecznie został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 294-2-2). O tym tragicznym wydarzeniu wspominał jego kolega, por. pil. Edward Peterek w następujący sposób:

Guttmejer wsiada do maszyny, startuje, już jest w powietrzu. Na wysokości 600 metrów robi nad lotniskiem ostre zakręty. Po jakimś czasie wprowadza Spada w lekką pikę, ściąga łagodnie do pętli i kończy precyzyjnym lukiem. Pętla jedna… druga… trzecia… . Składają się nagle skrzydła samolotu. Maszyna jak kamień wali w dół. – O Boże! – krzyk na ziemi. Zamykamy oczy. Po chwili pędzimy do zgruchotanego Spada, z którego koledzy wyciągają zmasakrowane ciało pilota. Był bez spadochronu. Tak wówczas lataliśmy. Kosztowało to niejedno młode życie…

Awanse

W historii kariery Eugeniusza Guttmejera, szczególną uwagę zwracają jego awanse w ramach sił zbrojnych. Poniżej przedstawiono etapy jego awansów:

• podchorąży – 1919,
• podporucznik – 1920,
• porucznik – zweryfikowany 3 maja 1922 ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 (w 1924 zajmował 75 lokatę w korpusie oficerów aeronautycznych),
• kapitan – pośmiertnie 3 maja 1926 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 39. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych.

Ordery i odznaczenia

W uznaniu zasług Eugeniusza Guttmejera przyznano mu kilka prestiżowych odznaczeń, które odzwierciedlają jego bravery i zasługi w trakcie służby wojskowej. Oto lista jego nagród:

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 2499,
• Krzyż Walecznych,
• Krzyż Żołnierzy Polskich z Ameryki,
• Medal Międzysojuszniczy „Médaille Interalliée”,
• Polowa Odznaka Pilota – nadana 11 listopada 1928 roku „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918-1920”.

---

Oceń: Eugeniusz Guttmejer

---