Jan Okupski


Jan Okupski, który przyszedł na świat 7 grudnia 1897 roku we Włocławku, to postać historyczna znana przede wszystkim jako major geograf Wojska Polskiego. Jego życie zakończyło się tragicznie w wyniku zbrodni katyńskiej, co miało miejsce 9 kwietnia 1940 roku w Katyniu.

Pamięć o Janie Okupskim i wielu innych ofiarach tej zbrodni wciąż pozostaje żywa w polskiej historii, stanowiąc ważny element zbiorowej świadomości narodu.

Życiorys

„Jan Okupski przyszedł na świat we Włocławku, jako syn Konstantego oraz Marianny z domu Kraińskiej. Był zaangażowanym żołnierzem w Legionach Polskich, walcząc w składzie 4 pułku piechoty Legionów Polskich oraz czynnie uczestnicząc w Polskiej Organizacji Wojskowej. W roku 1917 został internowany w obozie w Szczypiornie i brał udział w I wojnie światowej oraz w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku.

Na mocy dekretu Naczelnego Wodza Wojska Polskiego z dnia 30 lipca 1920 roku, Jan Okupski, wtedy podporucznik żandarmerii, został warunkowo mianowany porucznikiem w żandarmerii z dniem 1 maja 1920 roku. W tym okresie pełnił służbę w Dywizjonie Żandarmerii Wojskowej Nr 3, znajdującym się w Plutonie Opatów (wcześniej Pluton Żandarmerii Nr 6 w Opatowie).

Na dzień 1 czerwca 1921 roku, Okupski kontynuował służbę w stopniu porucznika, pracując w dowództwie 1 dywizjonu żandarmerii Wojsko, jednocześnie pozostając oficerem 26 pułku piechoty. Dzięki dekretowi Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego, marszałka Józefa Piłsudskiego z dnia 3 maja 1922 roku, został zweryfikowany jako oficer 26 pułku piechoty w stopniu porucznika, z datą starszeństwa z 1 czerwca 1919 roku oraz 1149. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W roku 1923 zajmował 1027. lokatę wśród poruczników piechoty.

Pozostając na ewidencji 26 pułku piechoty, Jan Okupski w 1924 roku miał 237. lokatę wśród poruczników piechoty. W międzyczasie uczęszczał do Oficerskiej Szkoły Topografów, gdzie został skierowany na dwuletni kurs. Jako jeden z absolwentów kursu normalnego 1923/25 tej szkoły, uzyskał status etatowego oficera 26 pułku piechoty oraz został przydzielony do Wojskowego Instytutu Geograficznego z dniem 1 listopada 1925 roku.

Decyzją Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego z dnia 3 maja 1926 roku, Okupski awansował do rangi kapitana, posiadając starszeństwo z dniem 1 lipca 1925 roku oraz 144. lokatę w korpusie oficerów piechoty. W roku 1928 pełnił służbę w Wojskowym Instytucie Geograficznym w Warszawie, nadal jako etatowy oficer 26 pułku piechoty, zajmując wtedy 138. lokatę wśród kapitanów piechoty.

Przeniesiony z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów geografów, Okupski z zachowaniem stanowiska w Wojskowym Instytucie Geograficznym, otrzymał na podstawie zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych, marszałka Józefa Piłsudskiego, ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1925 roku i lokatą 2.02. W roku 1932, jako kapitan geograf, pełnił nadal służbę w Wojskowym Instytucie Geograficznym, zajmując 3. lokatę pośród kapitanów w osobach z jego starszeństwa.

Za jego wkład w walkę o niepodległość został odznaczony Krzyżem Niepodległości przyznanym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego, co ogłoszono 11 listopada 1932 roku. W 1933 roku ukończył Politechnikę Warszawską, gdzie uzyskał tytuł inżyniera geodety. Na mocy zarządzenia ministra spraw wojskowych z dnia 11 listopada 1936 roku, jako absolwent Oficerskiej Szkoły Topografów, otrzymał „Znak naukowy”, ustanowiony w Dzienniku Rozkazów Nr 3/35.

Awanse awansował do stopnia majora, z datą starszeństwa na 19 marca 1937 roku i 3. lokatą w korpusie oficerów geografów. Na dzień 23 marca 1939 roku był szefem grupy triangulacyjnej, wciąż zajmując 3. lokatę w starszeństwie w gronie oficerów geografów.

1 września 1939 roku, Jan Okupski dowodził grupą triangulacyjną WIG w Mostach nad Niemnem, nakazując przerwanie prac oraz ewakuację do Warszawy. 5 września udał się do Lwowa jako komendant pierwszego transportu kolejowego WIG-u. Transport ruszył z Warszawy, przechodząc przez Siedlce, Łuków, Terespol, Brześć, Kowel, Włodzimierz Wołyński, a dotarł do Lwowa 7 września. Następnie był odpowiedzialny za transport, który ewakuował rodziny pracowników Wojskowego Instytutu Geograficznego z Lwowa do Równego. Kolejnym etapem ewakuacji był transport samochodowy do Hoszczy, gdzie stacjonowały jednostki Korpusu Ochrony Pogranicza. To tam mjr inż. Jan Okupski trafił w dniu 17 września do sowieckiej niewoli. Więziony w Kozielsku, w kwietniu 1940 roku został zamordowany w Lesie Katyńskim.”

Ordery i odznaczenia

Jan Okupski, jako osoba odznaczona licznymi nagrodami, zdobył wiele prestiżowych medali i odznaczeń w uznaniu za swoje zasługi. Wśród liderów w swoim fachu, wyróżniają się następujące odznaczenia:

  • Krzyż Niepodległości,
  • Złoty Krzyż Zasługi (przyznany 25 maja 1939),
  • Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi,
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
  • Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 r. (przyznany pośmiertnie 1 stycznia 1986),
  • Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych,
  • Odznaka Pamiątkowa 4 pułku piechoty Legionów,
  • „Znak naukowy”.

Te odznaczenia świadczą o niezłomnym duchu i ogromnym wkładzie w walkę o wolność oraz rozwój kraju.

Upamiętnienie

Minister Obrony Narodowej, w ramach decyzji Nr 439/MON z dnia 5 października 2007 roku, przyznał pośmiertny awans do stopnia podpułkownika. Ten znaczący krok został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, podczas uroczystości zatytułowanej „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Przypisy

  1. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Nr 2 poz. 7 z 10.04.1986 r., s. 30.
  2. Decyzja Nr 439/MON.
  3. Rybka i Stepan 2006, s. 495.
  4. Rybka i Stepan 2006, s. 327.
  5. Rybka i Stepan 2003, s. 385.
  6. Dziennik Personalny MSWojsk, Nr 2 z 11.11.1936 r., s. 28.
  7. Dziennik Personalny MSWojsk, Nr 14 z 22.12.1934 r., s. 288.
  8. Dziennik Personalny MSWojsk, Nr 11 z 11.11.1932 r., s. 381.
  9. Rocznik oficerski 1932, s. 832.
  10. Rocznik oficerski 1932, s. 348.
  11. Dziennik Personalny MSWojsk, Nr 1 z 21.01.1930 r., s. 6.
  12. Rocznik oficerski 1928, s. 217.
  13. Rocznik oficerski 1928, s. 138.
  14. Dziennik Personalny MSWojsk, Nr 18 z 03.05.1926 r., s. 128.
  15. Dziennik Personalny MSWojsk, Nr 135 z 22.12.1925 r., s. 732.
  16. Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej.
  17. Rocznik oficerski 1924, s. 1397.
  18. Rocznik oficerski 1924, s. 375.
  19. Rocznik oficerski 1924, s. 186.
  20. Rocznik oficerski 1923, s. 431.
  21. Rocznik oficerski 1923, s. 200.
  22. Lista starszeństwa oficerów zawodowych 1922, s. 91.
  23. Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921, s. 796.
  24. Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921, s. 98.
  25. Dziennik Personalny MSWojsk, Nr 31 z 18.08.1920 r., s. 761.

Oceń: Jan Okupski

Średnia ocena:4.53 Liczba ocen:13