Jerzy Rachwał, urodzony 9 września 1920 roku w Włocławku, był wyjątkową postacią w polskim ruchu harcerskim.
Jako podharcmistrz, Rachwał wniósł znaczący wkład w rozwój tego ruchu, który odgrywa istotną rolę w kształtowaniu młodego pokolenia.
Jego życie zakończyło się 12 grudnia 2016 roku, a jego dziedzictwo wciąż inspiruje kolejne pokolenia harcerzy.
Życiorys
Jerzy Rachwał urodził się w rodzinie o bogatych tradycjach patriotycznych, co niewątpliwie miało wpływ na jego późniejsze życie. Jego dziadek ze strony matki uczestniczył w powstaniu styczniowym, a wujowie zasilali szeregi Legionów. Jego ojciec, Józef Rachwał, był aktywnym działaczem pierwszych skautów, a szczególne znaczenie miała dla niego V Drużyna Skautów Krakowskich, w której działał w latach 1912–1914.
W 1933 roku Jerzy Rachwał wstąpił do harcerstwa, początkowo do VIII Kieleckiej Drużyny Harcerskiej im. Henryka Sienkiewicza. Złożył swoje przyrzeczenie harcerskie 22 kwietnia 1934 roku. Zaledwie rok później, 3 grudnia 1935 roku, powierzono mu zadanie zorganizowania XVI Kieleckiej Drużyny Harcerskiej im. Stefana Czarnieckiego, w której pełnił rolę drużynowego aż do 1938 roku. Czas ten obfitował w liczne obozy i zimowiska, które ukształtowały jego dalszą działalność.
W latach 30. XX wieku Jerzy zdobywał stopnie harcerskie, w tym młodzika (14 lutego 1934), wywiadowcy (23 kwietnia 1934), ćwika (27 stycznia 1936) oraz harcerza orlego (22 lipca 1939). W 1935 roku uczestniczył w Jubileuszowym Zlocie Harcerstwa, a rok później nabył umiejętności instruktorskie na Kursie Zastępowych Hufców Krakowskich. Po zdaniu matury w 1938 roku, zgodnie z obowiązującymi przepisami, służył przez sześć tygodni w Junackich Hufcach Pracy w XVI Baonie w Mszanie Górnej. Wkrótce potem, we wrześniu 1938, został wcielony do wojska, gdzie ukończył Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy 2 Dywizji Piechoty w Kielcach.
Po wojnie obronnej Polski w 1939 roku Jerzy rozpoczął studia na KUL, lecz 9 listopada tego samego roku został aresztowany przez Gestapo i uwięziony w Zamku Lubelskim. Po sześciu miesiącach spędzonych w takich warunkach, w kwietniu 1940 roku został zwolniony i zaangażował się w działalność konspiracyjną na rzecz Ojczyzny. W 1942 roku przyjął propozycję wstąpienia do Armii Krajowej, biorąc udział w powstaniu warszawskim pod pseudonimem „Grzymała” w VIII Zgrupowaniu Grupy Bojowej „Krybar”, działając na Warszawie-Powiśle.
Czas powstania był dla niego szczególny, ponieważ właśnie wtedy urodził się jego syn Leszek. Po upadku powstania udało mu się zbiec z konwoju i wyruszył na Ziemie Odzyskane. Najpierw dotarł z Grupą Operacyjną do Malborka, a w kwietniu 1946 roku przeniósł się do Szczecina.
Po reaktywacji ZHP, na tzw. Zjeździe Łódzkim, Jerzy Rachwał zgłosił się do Hufca Szczecin-Pogodno i objął kierownictwo nad 54. Szczecińską Drużyną Harcerską im. Stefana Czarnieckiego. Współpracował blisko z Telesforem Badetką oraz przyczyniał się do powstania Szczepu Sosnowej Szyszki, który oficjalnie powołano 28 września 1957 roku. Rachwał prowadził Szczep aż do końca 1962 roku. W momentach kryzysowych, takich jak zawieszenie w pełnieniu funkcji w 1961 roku, jego zaangażowanie w sprawy harcerskie nie osłabło.
W 1962 roku Jerzy przeniósł się do Warszawy, gdzie kontynuował pracę aż do emerytury, osiedlając się w dzielnicy Falenica. W 1997 roku odegrał ważną rolę w zorganizowaniu Zlotu z okazji 40-lecia istnienia swojego Szczepu, co było wynikiem wcześniejszych starań druha Raniowskiego. Uczestnicy zlotu mieli szansę spotkać się z dawnymi harcerzami, co przyczyniło się do powstania Kręgu Seniorów Szczepu „Korzenie”.
Ostatecznie Jerzy Rachwał odszedł, zostawiając po sobie niezatarte ślady w sercach wielu harcerzy. Został pochowany na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 44A-1-1), gdzie do dziś można oddać mu hołd za jego niezłomne zaangażowanie w wartości harcerskie i patriotyczne.
Odznaczenia
Jerzy Rachwał, za swoje niezwykle zasłużone działania, otrzymał liczne odznaczenia, które świadczą o jego zaangażowaniu i oddaniu. Wśród przyznanych mu wyróżnień znajdują się:
- Krzyż Partyzancki,
- Krzyż Armii Krajowej,
- Warszawski Krzyż Powstańczy,
- Złota Odznaka Zasłużony Instruktor Hufca Szczecin-Pogodno,
- Złota Odznaka Zasłużony Instruktor Szczepu Sosnowej Szyszki.
Przypisy
- Jerzy Rachwał [hasło w wyszukiwarce internetowej] [online], brodnowski.grobonet.com [dostęp 25.01.2024 r.]
- Jerzy Rachwał. szczecinpogodno.zhp.pl. [dostęp 17.12.2016 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Kazimierz Dzięciołowski (pułkownik) | Bronisław Kamiński (major) | Zygmunt Lercel | Eugenia Malinowska | Zdzisław Nurkiewicz | Jan Okupski | Stefan Maresch | Zbigniew Popek | Leszek Kowalewski (wojskowy) | Beniamin Majerczak | Jicchak Dubno | Mateusz Kamiński (żołnierz) | Włodzimierz Marszałek (żołnierz AK) | Bolesław Andrychowski | Onufry Duchiński | Józef Wencel | Henryk Humięcki | Aleksander Stpiczyński | Eugeniusz Guttmejer | Tadeusz FoppOceń: Jerzy Rachwał