Józef Wencel, urodzony 11 marca 1874 roku we Włocławku, to postać o znaczącym dorobku w historii Wojska Polskiego. Pełnił on funkcję generała brygady, co świadczy o jego wysokim stopniu wojskowym oraz osiągnięciach w służbie wojskowej.
Jego życie zakończyło się tragicznie 4 lipca 1943 roku w Auschwitz, co dodaje smutnego wymiaru do jego biografii. Pozostaje on jednak w pamięci jako reprezentant ważnej epoki w dziejach Polski.
Życiorys
Józef Wencel przyszedł na świat 11 marca 1874 roku we Włocławku, wówczas częścią guberni warszawskiej. Był synem Andrzeja i Julii z Dobrzenieckich. W 1890 roku zakończył edukację w szkole realnej w swoim rodzinnym mieście. Następnie, w 1893 roku, podjął naukę w Szkole Junkrów Piechoty w Odessie, a zakończył studia w 1905 roku w Akademii Intendentury w Petersburgu.
W latach 1893–1917 służył w Armii Imperium Rosyjskiego. Po rewolucji październikowej, w grudniu 1917 roku, został mianowany do dowództwa 3 Dywizji Strzelców Polskich I Korpusu Wschodniego, gdzie pełnił funkcję szefa intendentury, aż do maja 1918 roku.
26 listopada 1918 roku, w chwili formowania Wojska Polskiego, przyjęto go w szeregi armii, zatwierdzając jego stopień pułkownika z datą 6 maja 1911 roku. Wkrótce po tym przydzielono go do Departamentu Gospodarczego Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie, gdzie objął stanowisko szefa Sekcji Żywnościowej.
Dnia 26 stycznia 1919 roku, Wencel został mianowany szefem Intendentury Dowództwa Okręgu Generalnego „Warszawa”. 20 września 1920 roku uzyskał zatwierdzenie na stopień generała podporucznika, przyznany z datą 1 kwietnia 1920 roku. Nota bene, był to moment, kiedy należał do grupy oficerów, którzy wcześniej związani byli z rosyjskimi korpusami we wschodnich obszarach.
26 stycznia 1921 roku, Naczelny Wódz mianował go kierownikiem Wojskowego Kursu Intendenckiego w Warszawie. Po pewnym czasie, 1 października 1921 roku, Kurs ten przekształcono w samodzielny wydział Wyższej Szkoły Intendentury, która następnie wkomponowała się w strukturę Szkoły Sztabu Generalnego, przekształconej później w Wyższą Szkołę Wojenną. W 1921 roku Wencel objął stanowisko komendanta tej uczelni.
W dniu 3 maja 1922 roku został zaktualizowany w stopniu generała brygady, z datą starszeństwa 1 czerwca 1919 roku oraz 29. lokatą w korpusie generałów. Przebywał na emeryturze w Warszawie od 30 kwietnia 1927 roku.
Niestety, w 1943 roku stał się ofiarą represji, został aresztowany i zesłany do obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie stracił życie 4 lipca 1943 roku. Józef Wencel od 27 listopada 1901 był żonaty z Marią Reginą z Gogólskich, z którą doczekał się syna Eugeniusza Józefa (1902–1974). Maria Wencel przybyła do KL Auschwitz 13 maja 1943 roku i została zamordowana 15 lipca 1943 roku, nosząc numer obozowy 44791.
Ordery i odznaczenia
Józef Wencel zdobył szereg wyróżnień i odznaczeń, które świadczą o jego zasługach oraz wkładzie w obronę i budowę niepodległej Polski.
- Krzyż Walecznych,
- Złoty Krzyż Zasługi (29 kwietnia 1925),
- Medal Niepodległości (25 lipca 1933),
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Przypisy
- Józef Wencel [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 13.03.2023 r.]
- Maria Wencel, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau. Informacja o więźniach
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 37, 44.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 880.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 117, 1362.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 120, 1499.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 29 września 1920 roku, s. 862.
- Dz. Rozp. MSWojsk. Nr 8 z 4 grudnia 1918 roku, poz. 148, 157.
- Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 180, wg autorów urodził się 24 marca 1874.
- Dziesięciolecie intendentury 1929 ↓, s. 278.
- Dziesięciolecie intendentury 1929 ↓, s. 119.
- Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 15.
- M.P. z 1933 r. nr 171, poz. 208 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 438 „za zasługi na polu wyszkolenia wojskowego”.
- Łoza 1938 ↓, s. 787.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 322.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Onufry Duchiński | Bolesław Andrychowski | Włodzimierz Marszałek (żołnierz AK) | Mateusz Kamiński (żołnierz) | Jicchak Dubno | Jerzy Rachwał | Kazimierz Dzięciołowski (pułkownik) | Bronisław Kamiński (major) | Zygmunt Lercel | Eugenia Malinowska | Henryk Humięcki | Aleksander Stpiczyński | Eugeniusz Guttmejer | Tadeusz Fopp | Hieronim Kowalski | Beniamin Majerczak | Leszek Kowalewski (wojskowy) | Zbigniew Popek | Stefan Maresch | Jan OkupskiOceń: Józef Wencel